Środa popielcowa a post kościelny
Z racji rozpoczęcia Wielkiego Postu w Kościele katolickim warto przynajmniej pokrótce omówić, na czym polega post kościelny. Czym różni się od postu naturalnego? I co oznacza, że w dniu dzisiejszym, czyli w środę popielcową, obowiązuje post jakościowy i ilościowy?
Post naturalny (ieiunium naturale) jest stanem zupełnego powstrzymywania się od spożywania pokarmów. Widzimy to na przykładach ludzi, którzy strajkując, ogłaszają post. W celu osiągnięcia pewnych korzyści albo zwrócenia uwagi na pewien problem, deklarują się głodować przez jakiś czas. Post kościelny (ieiunium ecclesiasticum) polega natomiast na wstrzymaniu się od pokarmów w granicach przepisanych przez Kościół (Kodeks Prawa Kanonicznego).
Kodeks Prawa Kanonicznego rozróżnia 3 rodzaje postów:
- Post jakościowy, czyli wstrzymanie się od potraw mięsnych (abstinentia). Obowiązuje we wszystkie piątki całego roku (kan. 1252 § l). Polega na wstrzymaniu się od mięsa i rosołu (ius ex carne); nie zabrania spożywania jaj, nabiału i rozmaitych przypraw (condimenta), nawet z tłuszczu zwierzęcego.
- Post ilościowy, czyli spożywanie do sytości raz dziennie (ieiunium). Nie zabrania rannego i wieczornego posiłku, przy którym jednak co do ilości pokarmów przestrzegać należy przyjętych zwyczajów miejscowych. Post ilościowy nie zabrania spożywania pokarmów mięsnych podczas posiłku do sytości.
- Post ścisły, czyli post ilościowy połączony z jakościowym (ieiunium et abstinentia). Polega na jednorazowym posiłku do sytości oraz na wstrzymaniu się od potraw mięsnych. Zachowywać post należy dwa razy w ciągu roku: w środę popielcową oraz w Wielki Piątek.
W dniu dzisiejszym, tj. w środę popielcową obowiązuje zarówno post jakościowy jak i ilościowy. Jest to akt konkretnego wejścia w okres przygotowania się do Zmartwychwstania Pańskiego. Moment, w którym człowiek ma zastanowić się nad swoim życiem i swoim nawróceniem.
Ktoś może zadać pytanie, dlaczego w Kościele obowiązują takie dni pokuty. Bardzo dobrą odpowiedź daje nam kanon 1249 Kodeksu Prawa Kanonicznego:
„Wszyscy wierni, każdy na swój sposób, obowiązani są na podstawie prawa Bożego czynić pokutę. Żeby jednak wszyscy przez jakieś wspólne zachowanie pokuty złączyli się między sobą, zostają nakazane dni pokuty, w które wierni powinni modlić się w sposób szczególny, wykonywać uczynki pobożności i miłości, podejmować akty umartwienia siebie przez wierniejsze wypełnianie własnych obowiązków, zwłaszcza zaś zachowywać post i wstrzemięźliwość, zgodnie z postanowieniami zamieszczonych poniżej kanonów.”
Przekaż wieści dalej!